වම්බටු වගාවට කෘෂි උපදෙස්

සොලනම් මෙනන්ජිනා - solanum melongena

කුලය -  සොලනේසි

දේශගුණික අවශ්‍යතා

මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 1300  පමණ උස් වූ ප්‍රදේශ දක්වා වම්බටු වගා කළ හැකිය.  පහත රට, තෙත්, අතරමැද හා වියළි කලාපවලද මැදරට තෙත් හා අතරමැද කලාපයේද, උඩරට අතරමැද කලාපයේද මෙම‍ බෝගය ඉතා සාර්ථකව වගා කෙරේ.

පස

හොඳින් ජලාපවහනය සිදු වන සැහැල්ලු පස් වම්බටු වගාවට සුදුසුය. පසෙහි පී.එච් අගය 5.5 - 5.8 පැවැතීම වඩා යෝග්‍යය.

බිම් සකස් කිරීම 

උදැල්ලකින් හො ට්‍රැක්ටරයක් මාර්ගයෙන් හෝ බිම පෙරලා මට්ටම් කරන්න‍. වම්බටු මිරිස් වැනි සොලනේසි කුලයේ බ‍ෝග කන්න දෙකක් වත් වගා නොකල බිමක් වීම ‍විශේෂයෙන් වැදගත්ය. 

නිර්දේශිත ප්‍ර‍භේද  

එස්. එම් - 164

මෙම ප්‍රභේදය බැක්ටීරියා හිටුමැරීමට ඔරොත්තු දෙන, දම් වර්ණයෙන් යුතු ඵල ලබා දෙන ප්‍රභේදයකි. ඵල මධ්‍යම ප්‍රමාණයෙන් යුක්ත වන අතර හැඩයෙන් සිලින්ඩරාකාරය. පුෂ්ප දම් වර්ණයෙන් යුක්තය. මෙම ප්‍රභේදය තෙත් වියළි හා අතරමැදි කලාපවලට සුදුසුය. ජල සම්පාදනය සහිතව වගා කිරීමෙන් හෙක්./ටොන් 15 - 18 දක්වා අස්වැන්නක් ලබා ගත හැක. 

තින්නවේලි දම් 

මෙම ප්‍රදේශයේ ඵල තද දම්පාට දිලිසෙන ස්වභාවයකින් හා දිගැටි හැඩයකින් යුක්තය. පුෂ්ප කඳ හා පත්‍ර නාරටි ද දම් පාටය.වැඩි වියලි දේශගුණයක් සහිත උතුරු ප්‍රදේශයට වඩා සුදුසුය.

පාදාගොඩ

මෙම ප්‍රදේශයේ ඵල, දම්පාට ඉරි සහිතය. තරමක් පිම්බුනු සිලින්ඩරාකාර හැඩයක් ඇත.කඳ හා පත්‍ර නාර‍ටි කොල පාටය. මල් ලා දම් පාටක් ගනියි. බැක්ටීරියා අංගමාරයට ඔරොත්තු දෙන ප්‍රභේදයකි. තෙත් හා අතරමැදි කලාප වලට ඔරොත්තු දේ. 

බීජ අවශ්‍යතාවය

හෙක්ටයාරයට ග්‍රෑම් 300

තවාන් පිලියෙල කිරීම

වම්බටු සඳහා හොඳින් හිරු එලිය ලැබෙන ස්ථානයක සැකසූ උස් තවාන් සුදුසු වන අතර බීජ සිටුවීමට පෙර තවාන් ජීවාණුහරණය කල යුතුය. පාත්ති මතුපිට යොදන ලද පස් : ගොම 1:1 තුනී තට්ටුව මතුපිට අඟල් 6 පරතරය ඇතිව පේලි දිගේ බීජ දමා සියුම් පස් වලින් වසා, පිදුරු තට්ටුවකින් තවාන් ආවරණය කරන්න. මීටර් 1 පළල මීටර් 3 දිග තවාන් පාත්තියක් බටු බීජ ග්‍රෑම් 30 සඳහා සෑහේ. දින 25- 30 ගත වූ පසු, පැල ‍ක්ෂේත්‍රයේ සිටුවීමට යෝග්‍ය තත්වයට පත් වේ. 

යල කන්නයේදි වර්ෂාව ලැබීමත් සමඟ හා මහ කන්නයේ අධික වර්ෂාවෙන් පසු පැල සි‍ටුවන්න. 

පැල සිටුවීම හා නිර්දේශිත පරතරය

සෙ.මී 90  × 60 පරතරය ඇතිව සෙ.මී 30 × 30 × 30 ප්‍රමාණයට පිළියෙල කරගත් වලවල්වලට කාබනික පෙහොර ‍යොදා දින 25 – 30 වූ බීජ පැල, එක් වලක එක බැගින් සිටුවන්න. ඉන්පසු ජල සම්පාදනය කොට, හිරු රශ්මිය අධිකව ඇත්නම් කොළ අතු වලින් ආවරණය කරන්න. සවස් වරුවේ පැල සිටුවීම වඩා යෝග්‍ය වේ.

පොහොර යෙදීම

වම්බටු වගාවේදී බීජ පැල සිටුවීම සඳහා පිලියෙල කල වලවල් වලට කාබනික පොහොර අවම වශයෙන් දෝතක් (ග්‍රෑම් 250 ×300) පමණවත් යෙදීම කල යුතුය. පැල සිටුවීමට දින 2 කට පෙර, මූලික පෙහොර  ලෙස යෙදිය යුතු රසායනික පොහොර ප්‍රමාණයද වලවල්වලට යොදා පස් සමඟ කලවම් කරන්න.

රසායනික පොහොර

ජල සම්පාදනය වියලි කලාපයේ වර්ෂා ජලයෙන්ද බටු වගා කල හැකිය. සාර්ථක අස්වැන්නක් ලබා ගැනීමට හා ලාභදායී වගාවක් ලෙස පවත්වා ගැනීම සඳහා ජල සම්පාදනය කල යුතුය. වියළි කාලගුණයක් ඇතිවිට අවම වශයෙන් දින 5කට වරක් ජල සම්පාදනය කරන්න. වල් පැලෑටි පාලනය බටු පැල සිටුවා සති 2,4,7,9,12 යන අවස්ථාවලදි වල් පැල ඉවත්කිරීම කල යුතුය. රෝග පාලනය බැක්ටීරියා හිටුමැරීම බටු වගාවට හානිදායක ප්‍රධානතම රෝගය බැක්ටීරියා හිටුමැරීමයි. පොළාවේ ජීවත්වන බැක්ටීරියාවක් මාර්ගයෙන් වැළ‍ඳෙන මෙම රෝගය නිසා පළමුවෙන්ම පැල මලානික වීමත් පසුව පැල මිය යෑමත් සිදු වේ. මෙම රෝග පාලනය සඳහා ඔරොත්තු දෙන ප්‍රභේදයක් වගා කිරීම හා බෝග මාරුවක් අනුගමනය කිරීම වැදගත්ය. කෘමි පාලනය කරටි හා ගෙඩි විදින පණුවා දිගින් දිගටම එකම ක්ෂේත්‍රයක බටු වගා කිරීමේදි මෙන්ම බටු වගාවෙන් පසු ශාක කොටස් නිදැල්ලේ භූමියේ දිරායෑමට සැලැස්වීමෙන් ඊලඟ කන්නයේදි මෙම හානිය උත්සන්න වීමට ඉඩ ඇ.ත‍. පාලනය වගා කර ඇති ශාක වල කරටිවල මෙම හානිය පළමුවෙන්ම දක්නට ලැබුනු විට එම කරටි කොටස් ශාකයෙන් කඩා ඉවත් කර විනාශ කර දමන්න. කරටි විදින කෘමි හානිය වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබෙන භූමියක බටු වගාකරන විට බටු පැල සිටුවන අවස්ථාවේදි සකසාගත් වලවල්වලට කාබොෆියුරාන් ස්වල්පයක් බැගින් යොදන්න. මුල් හා කරල් හටගත් අවස්ථවේදි සුදුසු කෘමිනාශකයක් ඉසීමෙන් මෙම හානිය පාලනය කරගත හැකිය.  නිර්දේශිත කෘමිනාශකයක් යොදා අවම වශයෙන් දින 7 – 10 ගතවූ පසු පමණක් අස්වැනන් නෙලන්න. මෙයට අමතරව මයිටාවෙන් හා පත්‍ර කීඩෑවන් නිසාද බටු වගාවට හානි ඇතිවිය හැකිය. අස්වැන්න නෙලීම  වගා කර ඇති ප්‍රභේදය හා පාරිසරික තත්ව අනුව පැල සිටුවා සති 10 – 12 අතර දී පළමු අස්වැන්න නෙලා ගත හැකිය. මින්පසුව දින 7 කට වරක් බැගින් නැවත අස්වැනන් නෙලිය හැකිය. පිහියකින් නටුව කපා කරල් වෙන්කර ගන්න. අස්වැන්න‍ බටු වගාවක අස්වැන්න ප්‍රභේදය හා වගා පාලනය මත වෙනස් වේ. ජල සම්පාදනය කොට නිර්දේශිත ප්‍රභේදයක් වගා කිරීමෙන් හෙක්ටයාර් එකකට ටොන් 15 -18 දක්වා අස්වැන්නක් ලබාගත හැකිය. මෙම අස්වැන්න නෙලීම් වාර 8-10 මගින් ලබාගත හැකිය. පසු අස්වනු කටයුතු නරක් වූ කෘමි හානිවලට ලක් වූ ගෙඩි ඉවත් කරන්න.